Sớm nhận thấy những cơ hội mới đang chạm ngõ trong kỷ nguyên cách mạng công nghiệp 4.0, trường Đại học Sư phạm Kĩ thuật TPHCM đã nhanh chóng mở cánh cửa tư duy để đón đầu bằng rất nhiều chủ trương, hoạt động thú vị liên quan đến công nghệ. Như rất nhiều trường đại học lớn trên thế giới từng tổ chức trại hè cho học sinh tham gia nghiên cứu và tìm hiểu về trường, “Trại hè Sáng tạo Kỹ thuật 2019”, lần đầu tiên được ĐH Sư phạm Kỹ thuật Tp.HCM tổ chức tại Việt Nam, dành riêng cho học sinh THPT tham gia.



Đây là chuỗi hoạt động hè đưa khoa học kỹ thuật đến gần hơn với các bạn học sinh trung học với hy vọng ươm mầm cho thế hệ trẻ ngay từ trên ghế nhà trường những hoài bão, những đam mê sáng tạo khoa học công nghệ mới - một nhân tố then chốt để hòa mình vào nhịp vận động của tri thức thế giới. 

Tham gia trại hè là đại diện 29 em học sinh được tuyển chọn của 29 trường Chuyên thuộc các Tỉnh từ Đà Nẵng đến Cà Mau. Trại hè do nhà trường tổ chức nhằm khuyến khích tinh thần sáng tạo và đam mê kỹ thuật cho học sinh THPT thông qua các hoạt động học tập và trải nghiệm thực tế; giúp học sinh THPT có kiến thức nền tảng và khởi tạo ý tưởng để tham gia cuộc thi Khoa học Kỹ thuật do Bộ Giáo dục Đào tạo tổ chức; tạo sự gắn kết giữa trường đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM với các trường THPT.

Chương trình được bố trí với tiến độ và thời gian thích hợp, các chuyên đề sắp xếp logic, hợp lý, phù hợp với chiến lược tiếp cận vấn đề. Tất cả học sinh tham gia trại hè đều hài lòng và ghi nhận sự nỗ lực của nhà trường, của Ban Tổ chức, đánh giá cao nhiệt huyết của các Thầy tham gia giảng dạy.

Tham dự là học sinh ưu tú của các trường Chuyên nên mặt bằng chung các em có năng lực và trình độ ngang nhau nên dễ dàng tham gia các hoạt động mang tính sáng tạo, đòi hỏi khả năng tư duy bậc cao của chương trình (lập trình, lắp ráp robot, làm thiết bị điều khiển IoT…).

Giảng viên tham gia giảng dạy đều là những chuyên gia nghiên cứu và giảng dạy trong các lĩnh vực: IoT, AI, Lập trình Robot, Đổi mới sáng tạo, giáo dục STEM nên dễ dàng tổ chức các hoạt động trải nghiệm, thu hút sự tham gia của học sinh

Hoạt động chủ đạo của Trại hè là các buổi tập huấn chuyên đề do Giảng viên trường ĐH SPKT TPHCM phụ trách, bên cạnh đó là các hoạt động tham quan thực tế, giao lưu trải nghiệm diễn ra trong 7 ngày, chi tiết gồm:

1. Tham quan trường,  tìm hiểu và tham gia hoạt động giao lưu với các CLB, đội nhóm của Đoàn Hội.
2. Phát triển Tư duy Sáng tạo, do TS. Nguyễn Bá Hải phụ trách
3. Tập huấn chuyên đề: Ứng dụng Vi điều khiển trong kỹ thuật do ThS. Lê Tấn Cường phụ trách và tìm hiểu về Lập trình Robot cùng KTV Đào Tuấn Cường).
4. Bước đầu tiếp cận về Internet of Things, do TS. Nguyễn Văn Thái phụ trách
5. Tham quan thực tế tại công ty NIDEC VN và tham gia  hoạt động giao lưu kết nối tại Công viên văn hóa Đầm Sen.
6. Giới thiệu về STEM-IN 3D-Chế tạo Robot, do ThS. Đoàn Tất Linh phụ trách và Tham quan thực tế tại khoa Cơ khí Chế tạo máy về CLB STEM với sự hỗ trợ của ThS. Nguyễn Trọng Thức phụ trách

7. Sơ kết, báo cáo đề tài của các em học sinh và trao giải tổng kết Trại hè.

Tổng quan một số buổi học chuyên đề và hoạt động trong chương trình Trại hè:
Ngày 1: 
Các em học sinh từ khắp nơi đã đăng ký Trại hè được các anh chị tình nguyện viên đón tại các bến xe ĐH Nông Lâm, bến xe miền đông, ngã tư Thủ Đức hay bến xe miền Tây, Lê Hồng Phong, ngã tư Thủ Đức.
Ngày đầu tiên gặp gỡ, với nhiều bỡ ngỡ và lo lắng, các em vẫn chưa dám thể hiện bản thân. Nhờ các anh chị tình nguyện viên nhiệt tình và vui vẻ, các bạn đã làm quen với nhau và cùng nhau hào hứng khởi đầu tuần lễ đầy ấn tượng của Trại hè sáng tạo kỹ thuật tại KTX. 

Ngày 2: Phát triển Tư duy Sáng tạo cùng TS. Nguyễn Bá Hải
Nắm được nhu cầu cấp thiết của việc rèn luyện kĩ năng tư duy sáng tạo cho các bạn trẻ nói chung và các bạn học sinh nói riêng, buổi học về  “Phát triển tư duy sáng tạo" do TS Nguyễn Bá Hải phụ trách đã mở màn cho chuỗi hoạt động của “Trại hè Sáng tạo Kỹ thuật dành cho học sinh Trung học phổ thông năm 2019”   với chủ đề “Làm thế nào để rèn luyện được kỹ năng tư duy sáng tạo và phát huy kỹ năng này một cách hiệu quả nhất?”


Đến với lớp học đặc biệt này, các em học sinh có những trải nghiệm vô cùng thú vị phương pháp để hình thành suy nghĩ sáng tạo, đột phá, thoát ra khỏi những lối mòn tư duy. Với môi trường lớp học thân thiện và tích cực, các em trại sinh có thể tự tin phát biểu, đặt câu hỏi và trình bày quan điểm của mình về các vấn đề được đưa ra trong lớp học . Những thắc mắc, ý kiến của các em được thầy Bá Hải ghi nhận, lắng nghe và giải đáp rõ ràng, chi tiết. Ngoài ra, thầy cũng sử dụng nhiều câu hỏi gợi mở để khuyến khích khả năng tư duy sáng tạo của các em. Lớp đươc chia thành các nhóm nhỏ để chia sẻ, trao đổi ý kiến đa chiều, tìm ra các biện pháp tối ưu để giải quyết vấn đề và đi đến những ý tưởng mới lạ. Đây cũng chính là cách mà chương trình “ Trại hè Sáng tạo Kỹ thuật 2019” giúp phát triển tư duy sáng tạo ở các bạn trẻ.

Ngày 3: Đến với Tập huấn chuyên đề: Ứng dụng Vi điều khiển trong kỹ thuật của ThS. Lê Tấn Cường và Tập huấn chuyên đề: Lập trình Robot do KTV Đào Tuấn Cường phụ trách
Đây là hoạt động  dành cho các em học sinh yêu thích khoa học ứng dụng nhất là ứng dụng vi điều khiển trong kỹ thuật. Sau khi tập huấn Ứng dụng Vi điều khiển cho các em, ThS. Lê Tấn Cường đã đưa các em đến tham quan thực tế tại Trung tâm nghiên cứu & chuyển giao công nghệ để trực tiếp tham khảo, nghiên cứu về những kiến thức mới. Với sự hướng dẫn vừa gần gũi lại vừa nhiệt tình của thầy và các anh chị sinh viên đi trước, một số mô hình cảm biến sẽ được giới thiệu tới các bạn trẻ cùng những ví dụ về ứng dụng thực tế của vi điều khiển trong cuộc sống cũng như trong công nghiệp.



Thêm nữa, buổi Tập huấn chuyên đề: Lập trình Robot của KTV Đào Tuấn Cường cũng đã mang đến rất nhiều hứng thú cho các bạn nhỏ đam mê robot.

Trăm nghe không bằng một thấy, các em sẽ mục sở thị các thiết kế chế tạo của các anh chị sinh viên trường để có được một cái nhìn trực quan, độc đáo cho riêng mình, và tự do mạnh dạn đưa ra các ý tưởng mới. 

Ngày 4: Tập huấn Chuyên đề tiếp cận Internet of Things, do TS. Nguyễn Văn Thái phụ trách và Tham quan thực tế tại khoa Cơ khí Chế tạo máy về CLB STEM cùng ThS. Nguyễn Trọng Thức
Trong ngày này, các em được tiếp cận Internet of Things cùng TS. Nguyễn Văn Thái với những kiến thức bổ ích và mới lạ. Sau đó các em đã có một chuyến tham quan thực tế tại khoa cơ khí chế tạo máy và câu lạc bộ STEM do thạc sĩ Nguyễn Trọng Thức phụ trách. 



Các em được tham quan những mô hình robot trên khắp thế giới thông qua các video trực quan sống động và những mô hình robot thực tế - đồ án tốt nghiệp đến từ nhóm sinh viên SPKT.

Bên cạnh đó, các em trại sinh còn có những trải nghiệm mới, hấp dẫn thông qua việc làm thiết bị điều khiển đồ chơi, smarthouse,..Khơi nguồn cảm hứng để đưa các em học sinh gần hơn với thế giới của khoa học kỹ thuật.

Ngày 5: Tham quan thực tế tại công ty NIDEC và trải nghiệm kết nối tại Đầm Sen
Trải qua những chuyên đề khám phá các kiến thức bổ ích về khoa học kỹ thuật cùng các hoạt động rèn luyện tư duy và tính sáng tạo, ngày tiếp theo của chương trình trại hè cho các em học sinh phổ thông sẽ là cơ hội để các em thực sự xem xét trong thực tế bằng việc tham quan công ty NIDEC Việt Nam. Đây là một công ty lớn với 100% vốn Nhật Bản chuyên về vi mạch điện tử. Tại đây các em được quan sát các dây chuyền sản xuất hiện đại bậc nhất về kỹ thuật, được Tổng giám đốc công ty trực tiếp giới thiệu và chia sẻ kiến thức, kỹ năng…. Buổi tham quan thực sự mang đến sự hứng thú to lớn cho các bạn trẻ đam mê khoa học kỹ thuật và trang bị cho các em những hiểu biết quý giá về quá trình từ tư duy, ý tưởng đi đến thực tế đến tận các công ty, doanh nghiệp.

H5. Hình ảnh các em được  đến tham quan tại công ty NIDEC VN
Sau đó, các em được tham gia các hoạt động trải nghiệm và giao lưu vui tươi hấp dẫn tại công viên nước Đầm Sen. Chuyến dã ngoại thư giãn này sẽ là một nốt nhạc sinh động trong bản nhạc được chính mỗi bạn trẻ tự viết nên cho bản thân trong mùa hè này.

Ngày 6: Tìm hiểu về STEM-IN 3D-Chế tạo Robot với Ths. Đoàn Tất Linh
Có ai đó đã nói rằng: "Cách nhanh nhất và chắc chắn nhất để thổi bùng lên sự sáng tạo, đó là buộc bản thân phải học điều mới", với cảm hứng đó, chương trình “ Trại hè Sáng tạo Kỹ thuật 2019” đã tổ chức buổi giới thiệu về STEM-IN-3D- Chế tạo Robot do Ths. Đoàn Tất Linh phụ trách, hoạt động này đã mang lại cho các em học sinh của trại hè những trải nghiệm mới và thú vị. 


Tại đây, các em đã được tiếp xúc với các bộ phận của xe mô hình tự động và tự mình lắp ghép, thổi hồn vào những mô hình đó. Dưới sự hướng dẫn tận tình của thầy, các bạn không những được tự do khám phá nguyên lý hoạt động của những chiếc xe, mà đây còn là lần đầu tiên các bạn được tiếp xúc với những kiến thức thú vị về tự động hoá - robot. 

Ngay sau buổi giới thiệu, hội trại đã tổ chức cuộc thi về những “mô hình xe tự động”, cuộc thi không chỉ là một hoạt động giải trí mà đây chính là cuộc đua của niềm đam mê sáng tạo kỹ thuật các tài năng trẻ. 

Ngày 7: Sơ kết 
Kết thúc khóa học từng em trình bày đề tài của mình trước các Giám khảo, các ý tưởng được đánh giá thông qua 4 tiêu chí: Tính sáng tạo, Tính công nghệ, Tính khả thi và Khả năng thuyết trình. Ban giám khảo gồm có: PGS.TS Đỗ Thành Trung, TS. Nguyễn Văn Thái, ThS. Lê Tấn Cường và ThS. Đoàn Tất Linh.
Các chủ đề các em báo cáo gồm:

* Robot làm sạch trần nhà
* Blue eyes - Ứng dụng di động hỗ trợ đọc sách cho người khiếm thị
* Balo tích hợp cho học sinh trung học
* Phòng thí nghiệm ảo nơi con người và thực tế ảo có những tương tác chân thật nhất
* Phần mềm vui học hóa học
* Hệ thống trồng và thu hoạch thanh long bán tự động
* Hệ thống IoT kết nối các vật dùng với con người
* Lucid dream creator

Kết quả có 3 đề tài vượt trội hơn và được nhận giải thưởng của Ban Tổ chức, cụ thể là: 

1. Phạm Nhật Hoàng, lớp 12 Chuyên Lý, Trường THPT Chuyên Lương Văn Chinh – tỉnh Phú Yên
2. Võ Chí Thắng, lớp 10B, Trường THPT Chuyên Phan Đăng Lưu - tỉnh Đắk Lắk.
3. Lê Nguyễn Thanh Hoàng, Lớp 11 Chuyên Toán, THPT Chuyên Phan Ngọc Hiển – tỉnh Cà Mau

Tổng kết và trao giải

Sau 7 ngày liên tục được học tập, nghiên cứu, trải nghiệm tại trường đại học Sư phạm kỹ thuật TPHCM, từ “Phát triển tư duy sáng tạo”, đến “Lập trình Robot”, chương trình Trại hè sáng tạo Kỹ thuật đã giúp các em có những định hình về sự phát triển của thế giới công nghệ, về giáo dục STEM, về những kiến thức lập trình cơ bản và ứng dụng, về thế giới kết nối vạn vật (IoT). Bên cạnh đó, các em còn được trải nghiệm về phương pháp và kỹ năng học tập tại đại học, về môi trường đại học, về các kỹ năng cần thiết để cùng sinh hoạt tập thể, cùng làm việc nhóm, cùng brainstorm đưa ra những ý tưởng trong khoảng thời gian ngắn, cùng hoàn thành những bài tâp nhóm. Những điều đó đã tạo ra những tương tác tích cực và để lại trong lòng các em nhiều kỷ niệm ý nghĩa.

Ngoài ra, Trại hè còn là hoạt động nhân văn mang tính chia sẻ, kết nối, phục vụ cộng đồng. Đây cũng là hoạt động trọng tâm thể hiện triết lý “Nhân Bản” của nhà trường. Tuy Trại hè đã kết thúc nhưng hy vọng các em sẽ tiếp tục giữ được lòng đam mê, khát khao sáng tạo, cùng cộng tác và nối kết những ý tưởng nghiên cứu để có thể cùng nhau thực hiện, tạo ra các sản phẩm có giá trị đối với cộng đồng và xã hội. 

Trước sự tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc am hiểu khoa học kĩ thuật và tư duy sáng tạo là chìa khóa giúp bạn trẻ làm chủ kỷ nguyên mới. 

Tin: GT, HT

Ảnh: PTT